Sensacyjne odkrycie na Westerplatte. Archeolodzy z Muzeum Westerplatte i II Wojny Światowej znaleźli na Westerplatte zaginioną mogiłę polskich obrońców z 1939 roku.
Nie wiadomo, w jakim celu Georg Kramer lub jego pracownik pojechali we wrześniu 1939 roku na Westerplatte. Czy dostali zlecenie, by wykonać dokumentację wojskowych obiektów po kapitulacji?
Z polityką państwową mamy różne doświadczenia, bo można ją prowadzić na wiele sposobów. Pytanie, jak to robić w społeczeństwie coraz bardziej spluralizowanym. Czy jest dzisiaj możliwe, aby państwo narzuciło jednolitą monoopowieść i zrobiło to bez użycia siły symbolicznej? Wydaje mi się to mało prawdopodobne. Co nie oznacza, że nie ma takich zakusów.
Gdzie znajdowało się żydowskie getto? Które budynki zajmowali oficerowie Wehrmachtu? Na te i wiele innych pytań odpowiedzi uzyskacie zaglądając do naszego alternatywnego przewodnika.
Pod koniec sierpnia 1939 roku nikt nie miał wątpliwości, że po aneksji Austrii i utworzeniu protektoratu Czech i Moraw wkrótce Adolf Hitler uderzy na Polskę.
Koncerty, debaty, wystawy, a także wmurowanie kamienia węgielnego pod budowę muzeum - program tegorocznych obchodów rocznicowych Sierpnia '80 oraz wybuchu II wojny światowej jest w Gdańsku bardzo bogaty.
Przemarsz ulicami miasta pod Stocznię Gdańską, otwarcie historycznej drugiej bramy przez Lecha Wałęsę, uroczystości na Westerplatte z udziałem międzynarodowych gości - to najważniejsze punkty gdańskich obchodów rocznicy wybuchu II wojny światowej oraz podpisania porozumień sierpniowych.
- Zostaliśmy wciągnięci w polityczną grę. Użyto nas i boleśnie się o tym przekonałem. Nie chcę dolewać oliwy do ognia, dlatego na nikogo nie powiem złego słowa - mówi Edward Ćwierz, pastor protestancki, prezes Fundacji "Pojednanie".
Widowisko multimedialne, międzynarodowa konferencja historyczna, koncert ku czci ofiar, mecz Gedanii z Lechią w historycznych strojach - to najważniejsze wydarzenia, jakie przygotowuje Muzeum II Wojny w Gdańsku w związku z 80. rocznicą wybuchu wojny. Kto przyjedzie 1 września na Westerplatte na razie jednak nie wiadomo.
Krótko były modernistyczną wizytówką społeczeństwa socjalnego i spełnieniem marzeń dzieci z mniej zamożnych rodzin Wolnego Miasta Gdańska. Naziści dopisali im jednak inną, ponurą historię.
4 lutego w wieku 103 lat zmarł kapitan w stanie spoczynku Aleksander Pawelec, uczestnik Kampanii Wrześniowej 1939 r., który osobiście znał admirała Unruga, pułkowników Dąbka i Pruszkowskiego.
Sto lat temu w Gdańsku nie było zorganizowanego ruchu sufrażystek, jak w USA, który walczył o prawa wyborcze dla kobiet. Były jednak silne kobiety, emancypantki, Niemki i Polki, które udowadniały gdańszczankom, że kobiety są równe mężczyznom.
Od kilku dni na cmentarzu Ofiar Hitleryzmu trwa czyszczenie zaniedbanych pomników nagrobnych. To początek kilkuletniej akcji, która ma na celu uporządkowanie całego cmentarza.
8 listopada w Kaliningradzie uroczyście zainaugurowano działalność Nowej Synagogi. Budynek jest przybliżoną rekonstrukcją gmachu królewieckiej Nowej Synagogi, którą naziści zniszczyli podczas nocy kryształowej, dokładnie 80 lat temu.
Rodzina działacza gdańskiej Polonii, który został zamordowany w Stutthofie, odwiedziła w ostatnich dniach cmentarz na Zaspie. - Na kilku grobach zauważyliśmy wieńce złożone przez IPN - mówi Barbara Myślicka, wnuczka Władysława Pniewskiego. - Zasmuciło nas to, że wiązanki znajdowały się tylko przy pomnikach księży.
Edo Katz, potomek przedwojennych gdańszczan żydowskiego pochodzenia, przekazał Muzeum Gdańska rodzinne pamiątki: dokumenty, zdjęcia i medale krewnych.
"Życie jest ciężkim snem, marą jest krwawą" - taki napis znajduje się na płycie nagrobnej 6-letniego polskiego chłopca na dawnym cmentarzu krematoryjnym w Gdańsku. Przez kilkadziesiąt lat nie było wiadomo, kim jest pochowane tutaj dziecko.
Choć istniała tylko przez 52 lata, Wielka Synagoga stała się jednym z architektonicznych symboli Gdańska. Monumentalny budynek został rozebrany przez nazistów w maju 1939 roku. - Rozbiórka tej synagogi, Jedwabne, Holokaust - to zrobili sąsiedzi - mówił prezydent Gdańska Paweł Adamowicz podczas odsłonięcia makiety świątyni.
Pomnik jeńca wojennego, który chciał zdekomunizować wojewoda pomorski (PiS), nie zniknie jednak ze Starzyńskiego Dworu. IPN wydał negatywną opinię w tej sprawie. - Ten pomnik jest ewenementem w skali całej Polski - komentuje historyk Jan Daniluk.
Wrak aluminiowego samolotu z II wojny światowej, najprawdopodobniej sławnego niemieckiego Messerschmitta 109, odkopują miłośnicy historii na plaży miejskiej w Stegnie.
Prochy admirała Józefa Unruga, dowódcy obrony Wybrzeża w 1939 roku, i jego żony Zofii spoczęły w Kwaterze Pamięci na cmentarzu Marynarki Wojennej w Gdyni-Oksywiu. W uroczystości wziął udział prezydent Andrzej Duda.
Ekipa poszukująca ORP "Orzeł" przerwała ekspedycję z powodu sztormów na Morzu Północnym. - Nie zmarnowaliśmy czasu, nawiązaliśmy kontakty z duńskimi rybakami, którzy podczas swojej pracy często trafiają na wraki - mówi Tomasz Stachura, szef ekspedycji
W niedzielę wyrusza z Gdyni piąta ekspedycja poszukiwawcza, która ma odnaleźć wrak legendarnego polskiego okrętu podwodnego "Orzeł". Tym razem wyprawa wyruszy z duńskiego portu w Thyboron.
- Chciałbym, żeby w przyszłości powstał film, który opowieść "Kamerdynera" pociągnie dalej i pokaże, jak polscy i kaszubscy patrioci byli zmuszani do dramatycznych wyborów w czasie wojny. Bo ciągle Donald Tusk przez "dziadka z Wehrmachtu" funkcjonuje jako figura krypto-Niemca, co z naszej pomorskiej perspektywy jest nieakceptowalne.
Pocisk artyleryjski pochodził najprawdopodobniej z czasów II wojny światowej. Miał ponad pół metra długości. Decyzję o ewakuacji szkoły podjęła dyrekcja.
W piątek startuje trzecia edycja Gdańskiego Tygodnia Demokracji. W programie m.in. dyskusje o II wojnie światowej.
Wojewoda pomorski Dariusz Drelich z PiS zastanawia się, czy w ramach ustawy dekomunizacyjnej nie usunąć pomnika wojennego jeńca w Starzyńskim Dworze na Pomorzu. Mieszkańcy i historycy są przeciwni. - To pomnik poświęcony ofiarom wojny, a nie sowieckim żołnierzom - mówią
Dwusilnikowy bombowiec należący do Luftwaffe został znaleziony w ubiegły weekend na terenie Kokoszek w Gdańsku przez pasjonatów z fundacji Latebra. Prawdopodobnie maszyna została omyłkowo zestrzelona przez niemiecką ochronę przeciwlotniczą.
Muzeum Sopotu otrzymało zdjęcia i dokumenty po Margarete Krzykalo, Niemce, która przed wojną poślubiła żydowskiego kupca. - Jej życie upłynęło w cieniu prześladowań - mówi Karolina Babicz-Kaczmarek, dyrektorka Muzeum Sopotu.
Muzeum II Wojny Światowej wsparło finansowo wydanie komiksu "Westerplatte. Załoga śmierci", w którym, zdaniem historyków, znajdują się poważne błędy. - Niektóre z przedstawionych wydarzeń nie mają żadnego oparcia w wiarygodnych źródłach - uważa dr Jan Szkudliński, historyk
Arcybiskup Sławoj Leszek Głódź chce sprowadzić do Gdańska szczątki biskupa Karola Marii Spletta, który współpracował z nazistami. Postać Spletta budzi kontrowersje wśród historyków. Dla jednych był oportunistą "małej wiary", który nie potrafił przeciwstawić się nazistom, dla innych pragmatykiem, który zasługuje na spokojną dyskusję.
Komitet Wyborczy Lepszy Gdańsk protestuje przeciwko katolickiej formule obchodów rocznicy wybuchu II wojny światowej w Gdańsku. "Udział w celebracji religijnej jednego tylko wyznania uznajemy za obyczaj nieodpowiedni i kolidujący ze świeckim charakterem państwa" - piszą aktywiści i pytają prezydenta Gdańska, czy zamierza respektować "Model na rzecz Równego Traktowania", który powstał pod jego patronatem.
W sobotę gdańszczanie i politycy wszystkich opcji złożyli hołd obrońcom Westerplatte. Premier Mateusz Morawiecki zaapelował do opozycji o wspólny pochód 11 listopada, prezydent Adamowicz zaznaczył, że w Polsce "kwestionuje się rządy prawa", a Mariusz Błaszczak nie zostawił suchej nitki na władzach Gdańska.
- Każdy chce coś ugrać na Westerplatte, mieć swój kawałek tortu. To trochę jak ze sportowcami, którzy zdobywają złote medale - wszystkim zależy, żeby czerpać chwałę z ich sukcesów. Wejście w tę mityczną sferę wynosi do góry - mówi nam historyk Andrzej Drzycimski.
Obchody 79. rocznicy wybuchu II wojny światowej rozpoczną się o godz. 4.45 pod pomnikiem Obrońców Wybrzeża na Westerplatte. Weźmie w nich udział wojskowa asysta honorowa, która odczyta apel pamięci, na który żołnierze będą odpowiadać wspólnie z harcerzami.
23 gwiazdy, symboliczne upamiętniające mogiły żołnierzy radzieckich, zniszczyli wandale na cmentarzu wojskowym w Gdańsku. Sprawców szuka policja.
Pod koniec września wyruszy kolejna ekspedycja, której celem jest odnalezienie wraku ORP "Orzeł". Już po raz piąty ekipa z Trójmiasta poszukiwać będzie zaginionego podczas II wojny światowej okrętu podwodnego.
12-letnia Marysia płakała w swoim pokoju, gdy dorośli przy kolacji rozmawiali o klęsce wrześniowej. Ze szkoły pamiętała piosenkę: "Nikt nam nie zrobi nic, bo z nami Śmigły, Śmigły-Rydz". - Może to wychowanie było nadto patriotyczne? - zastanawia się 91-letnia Maria.
Miłośnicy historii postawili w lesie koło Jaśkowej Doliny brzozowy krzyż, na którym zawiesili medaliony ze zdjęciami siedmiu brytyjskich lotników. Przypomina on o załodze samolotu Lancaster, który w 1942 roku brał udział w nalocie na Gdańsk i został zestrzelony przez Niemców.
W sobotę, 28 kwietnia cmentarz żołnierzy Armii Czerwonej w Braniewie odwiedziła oficjalna rosyjska delegacja i kilkudziesięciu motocyklistów z Kaliningradu. Od kilkunastu lat tradycyjnie w ostatnich dniach kwietnia odbywa się tam uroczystość ku czci żołnierzy, którzy zginęli w walkach na terenie Prus Wschodnich i zostali pochowani na cmentarzu w Braniewie
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.