Wiosenne przypadki z oliwskiego ZOO

Wilki grzywiaste urodziły się raptem trzy miesiące temu, a już zaczęły sprawiać kłopoty. Bo uciekły. - Zrobiły nas w konia - mówi Michał Targowski, dyrektor ZOO w Oliwie. - Wokół wybiegu jest pastuch elektryczny, ale my go wyłączyliśmy, żeby maleństwa za bardzo nie odczuły pieszczot prądowych. I one od razu wykorzystały to i przecisnęły się przez dosyć szerokie oczka siatki wewnętrznej. To był moment. Wyszły i pyk, już ich nie ma.

Na szczęście wilczy wybieg regularnie monitorowany jest przez pracowników ogrodu.

Targowski: - Od razu podniesiono alarm. Na szczęście kontakt wzrokowy z wilkami przez cały czas był. Takie szkraby, ale jak poczuły przestrzeń, jak dały dyla, to trzeba było za nimi gonić jak za królikami. Udało się je złapać dopiero przy betonowym ogrodzeniu, dobre 150 metrów jednak przebiegły.

Wilki urodziły się cztery, zostały jedynie dwa - jednego trzeba było uśpić, drugiego... zjadła matka.

Wilki grzywiaste to rzadkość. Według klasyfikacji IUCN (Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody) od 2004 r. określane są one jako gatunek podwyższonego ryzyka. Cała dorosła populacja oceniana jest na zaledwie kilka tysięcy osobników. W dużej mierze winni tej sytuacji są ludzie, którzy wybili wilki, widząc w nich zaklęte demony lub zwierzęta "rzucające urok".

Po ostatnim incydencie na terenie wybiegu dla wilków pojawił się na nowo pastuch, z tym że znacznie słabszy.

Żurawie koroniaste, piękne afrykańskie ptaki, łączą się w pary na wiele lat. Tym gorzej, jeśli jeden z małżonków nagle padnie. A  tragicznie, jeśli padnie złożywszy wcześniej jaja. - Nie wiemy co się stało - mówi dyrektor ogrodu. - Samica znosiła jaja do gniazda. Jedno, potem drugie i nagle padła. Jeszcze dwa niezłożone jaja miała w sobie.

Dwa jaja z gniazda trafiły do inkubatora. Grzeją się tam już od dwóch tygodni, zostaną jeszcze przynajmniej przez jeden, może dwa.

Materiały ZOO

- Dobrze by było, gdyby udało się je wychować - mówi Targowski.

Z tym może być jednak problem, bo żuraw śmierć samicy bardzo przeżył.

- Te ptaki rozpaczają po utracie partnera - opowiada Targowski.- Tu nie było inaczej. On rzewnie płakał, zawodził, przykro było na to patrzeć. Dlatego też obawiamy się, że on tych maluchów tak od razu nie zaakceptuje.

ZOO planuje szukać żurawiowi nowej partnerki. Jest jednak zagrożenie, że nie zostanie ona zaakceptowana. W najlepszym wypadku będzie traktowana obojętnie.

Nie wiadomo dokładnie co się stało, ale Karolina, trzecia pod względem ważności szympansica w grupie, rozcięła sobie głęboko skórę na łokciu. - Może to była bójka, a może ona o coś zahaczyła i wyszarpała. Rana była na tyle duża, że trzeba było szyć - mówi dyrektor ogrodu.

Najpierw jednak Karolinkę trzeba było rozdzielić z jej trzyletnim dzieckiem. - Trzyletni szympansik to jest dziecko wtulone w matkę - tłumaczy Targowski. - I oczywiście trzeba było oddzielić najpierw dziecko od matki, a potem Karolinkę uśpić i dokonać zszycia rany. Ciekawie to wyglądało - w grupie rodzinnej szympansów charakterystyczne jest, że dbają o członków swojej rodziny. Małe Karoliny od razu zostało przyhołubione przez najstarszą szympansicę, czyli babcię. Ona utuliła, pogłaskała, to był wzruszający widok, potwierdzający zasadę jedności rodzinnej u szympansów. One przecież pamiętają swoich członków rodzin, pamiętają, że ktoś był, wyjechał, zachorował, dłuższy czas był poza grupą.

Karolinka po zszyciu rany przez dwa dni jeszcze była oddzielona. Potem wróciła. - Przyjęli ją z radością, wydając charakterystyczne okrzyki - mówi Targowski. - Gdyby podobne zdarzenie stało się np. u patasów, czyli małp mniej inteligentnych, jeśli separacja trwałaby parę dni to stado już mogłaby nie przyjąć. Jednak szympans, orangutan i goryl potrafią myśleć, bardzo trafnie przewidywać pewne zdarzenia.

Postanowili to wykorzystać opiekunowie małp. - Jeden z opiekunów bawi się z szympansami w... 3 kubki - śmieje się Targowski.- Kawałek banana wkłada pod kubek, miesza je a małpa pokazuje, gdzie kryje się jedzenie. I... zawsze trafia! To dla niej drobiazg.

I dodaje: - A jak pokazaliśmy tę zabawę patasom, to patrzyły na nas nie wiedząc co od nich chcemy.

Słynne zimowe solarium surykatek, powoli robi sobie wiosenną przerwę. Przez całą zimę te niewielkie drapieżniki wygrzewały się w cieple kwarcówki. Do czasu aż solarium podejrzanie często zaczęło szwankować. - Wymienialiśmy żarówkę, a ta znowu nie działała - mówi Targowski. - Oskarżaliśmy nawet elektryka, że nie potrafi tego naprawić.

Tymczasem okazało się, że winne są surykatki, które nauczyły się wykręcać żarówkę.

Oliwskie surykatki to dość spore stadko, około 15 osobników. Z perspektywami dalszego rozwoju, mimo że rodzi tu tylko jedna samica.

- Najstarsza ma już 6 lat i jest jedyną samicą, która ma prawo do potomstwa - mówi Targowski. - Dopóki ona będzie alfa, czyli najważniejsza, dopóty ma prawo rodzić. I cóż, nawet urodziła młode. Niestety coś z nimi zrobiła... i się nie odchowały.

Rośnie i tak już liczne stado pingwinów. Gdańskie ZOO to jedyny ogród w kraju, który posiada aż tak imponujące stado afrykańskich tońców. - To trudny ptak do hodowli. On musi być reprezentowany dużą grupą, w przeciwnym razie pingwiny czują się niepewnie - mówi Targowski.

Lokalne stado liczy 60 sztuk. Było liczniejsze, ale 20 osobników pojechało do Wrocławia. Wygląda jednak na to, że dość szybko udało się odrobić straty. - Pingwiny złożyły rekordową ilość jaj - mówi dyrektor ogrodu.- 10 małych pingwinów już mamy, ale mamy też jeszcze 8 jaj. Do końca marca powinny się wykluć z nich kolejne maluchy. Być może w ciągu jednego roku odrobimy to, co oddaliśmy.

Od kilku tygodni lwy z oliwskiego ZOO są znowu razem. Były rozdzielone, po tym jak samiec zagryzł jedną z młodych lwic. Po 4 miesiącach rozłąki, kolejne spotkanie przywitane zostało z prawdziwie zwierzęcą energią. - Pierwsze dni były zabawne - mówi Targowski. - Samice miały ruję, więc przez 10 dni działy się tu rzeczy niecenzuralne. On dziennie krył samicę 30-35 razy. Oceniamy, że każda z samic pokryta została przynajmniej...150 razy. O ile nie więcej.

ZOO ma nadzieję, że małe lwy urodzą się w czerwcu.

Piotr Dziki

Lwy są razem na wybiegu, w pawilonie wewnętrznym wciąż jeszcze przebywają osobno.

- Mieliśmy problem, żeby zagonić je do środka - przyznaje Targowski. - Robiliśmy to podstępem. Asystentka u lwów do pracy przyjeżdża ze swoim psem, Pirą. Wymyśliliśmy więc metodę na Pirę, żeby lwy weszły do budynku. Tego psa się ustawiało przy szybrze, a lwy od razu zaczęły polowania urządzać i skradać się do niego. I tak nauczyły się wchodzić do środka. Pies na lwy nawet nie zwracał uwagi.