Dziêki dotacjom z Funduszu Spójno¶ci dynamika inwestycyjna na Pomorzu sta³a siê jedn± z najszybszych w tej czê¶ci Europy. Odk±d Polska zosta³a cz³onkiem UE, powsta³y tu nowoczesne drogi szybkiego ruchu, kolej PKM, terminal lotniskowy, a mieszkañcy zyskali te¿ szereg nowych rozwi±zañ i udogodnieñ na innych polach. Wybrali¶my siedem najciekawszych i najwa¿niejszych inwestycji na Pomorzu.
Ten artykuł czytasz w ramach bezpłatnego limitu

Od 2004 roku, a więc od przyłączenia Polski do Unii Europejskiej, w samym tylko województwie pomorskim z Funduszu Spójności zainwestowano prawie 16,2 mld złotych, a licząc z środkami z innych funduszy unijnych, aż 41 mld zł. Jak wysokie to sumy pokazują konkretne przykłady inwestycji, które służą mieszkańcom Pomorza od kilku, czy nawet kilkunastu lat, i trwale wpisały się już w ich codzienność.

Projektów, licząc z najmniejszymi, było już kilkadziesiąt tysięcy. Niektóre dały niemal niezauważalne, kosmetyczne zmiany, inne całkowicie zmieniły obraz aglomeracji Trójmiasta, czy całego województwa.

– Oprócz inwestycji punktowych, które są doskonale znane, czy licznych przedsięwzięć społecznych, od początku stawialiśmy na rozwiązania strukturalne zapewniające trwałe mechanizmy rozwoju w kluczowych dla regionu obszarach – mówi „Wyborczej” marszałek województwa Mieczysław Struk, który odpowiada za dysponowanie unijnymi środkami na terenie naszego województwa. – Fundusz Spójności to głównie duże przedsięwzięcia infrastrukturalne, z zakresu ochrony środowiska i wzmocnienia dostępności transportowej regionu.

Ochrona przed powodziami, nadzór nad ściekami

Na Pomorzu zrealizowano m.in. projekty dotyczące ochrony przeciwpowodziowej, w tym kompleksowego zabezpieczenia przeciwpowodziowego Żuław, gospodarki wodno-ściekowej i ochrony wód Zatoki Gdańskiej. – Nie tylko oddziałują one korzystnie na środowisko, ale przede wszystkim zabezpieczają mieszkańców Żuław przed powodzią, czy też zapewniają dostęp do sieci kanalizacyjnych tysiącom ludzi, co podnosi jakość życia – tłumaczy marszałek Struk.

„Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław”, którego I etap rozpoczął się w 2006 r. i zakończył w 2015 r. (obecnie trwa II etap) to ogromny program inwestycyjny (koszt realizowanych projektów w ramach tego programu to aż 520 mln zł), którego celem jest odbudowa i modernizacja systemu ochrony przeciwpowodziowej całego obszaru Żuław (2150 km kw.), a także zabezpieczenie 250 tys. mieszkańców i gospodarki przed stratami, a także przyrody przed degradacją.

fot. Dominik Werner

Dotychczas udało się w jego ramach m.in. przebudować ujście Wisły, odbudować ostrogi na rzece Wiśle, a także przebudować koryta rzek Wąska, Dzierzgoń i Motławy. Zbudowano też system monitoringu ryzyka powodziowego, co przyspiesza działania służb w przypadku zagrożenia.

Z kolei "Gdański projekt wodno-ściekowy" miał na celu poprawę i ochronę stanu środowiska naturalnego, czystości wód i gleby, ochrona zdrowia ludzkiego oraz dostosowanie gospodarki wodno - ściekowej miasta Gdańska do wymagań środowiskowych Polski i Unii Europejskiej.

W rezultacie realizacji projektu nastąpiła poprawa jakości dostarczanej wody pitnej, zwiększenie możliwości zaopatrywania mieszkańców Gdańska z ujęć głębinowych oraz poprawa bezpieczeństwa zaopatrywania miasta Gdańska w wodę pitną. Jakość wód Zatoki Gdańskiej poprawiła się w związku z wyłączeniem z eksploatacji Oczyszczalni Ścieków Zaspa i kilkukrotnym modernizacjom Oczyszczalni Ścieków Gdańsk Wschód – działaniom zrealizowanym również w ramach projektu.

Realizacja inwestycji, której beneficjentem była spółka Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna, kosztowała 574 mln zł, a 388,5 mln zagwarantował Fundusz Spójności.

PKM odmieniła Trójmiasto i Kaszuby

Dla rozwoju Pomorza ogromną rolę miały (i nadal mają) inwestycje Funduszu Spójności w projekty transportowe. Flagowym projektem samorządu województwa w tym zakresie była budowa Pomorskiej Kolei Metropolitalnej. Inwestycja zrealizowana w latach 2013-2015 kosztowała łącznie 1 mld 178 mln zł, a dotacja z Funduszu Spójności wsparła ją kwotą 706,5 mln zł.

Pociągi odgrywają coraz ważniejszą rolę w transporcie na Pomorzu – coraz więcej osób zamienia samochód na pociąg i najczęściej dobrze na tym wychodzi. Przykład? Dojazd z Żukowa do centrum Gdańska w porannych godzinach szczytu nierzadko trwa nawet godzinę, a drugie tyle zabiera kierowcom podróż w przeciwnym kierunku, po południu.

BARTOSZ BAŃKA

Tymczasem dzięki PKM czas ten skraca się nawet o połowę! Z szybkich podróży bez korków korzystają jednak nie tylko mieszkańcy Żukowa, ale całego Pojezierza Kaszubskiego (głównie Kartuz i Kościerzyny) oraz wykluczonych dotychczas transportowo dzielnic na południu Gdańska – łącznie jest to ok. 300 tys. osób miesięcznie. Dodatkowo, kolej zbliżyła też gdański port lotniczy z całym regionem, już co 10. pasażer lotniska dociera tam dzięki kolei PKM.

– PKM diametralnie zmieniła dostępność komunikacyjną całego obszaru metropolitalnego, w minionym roku na linii tej przewieziono już 3 mln podróżnych – mówi marszałek Struk.

Dzięki kolei PKM zmienił się krajobraz nie tylko samego Trójmiasta, ale też gmin ościennych i Kaszub. Wzdłuż linii kolejowej, która dzięki środkom unijnym będzie wkrótce zelektryfikowana, powstają i będą powstawać nowe osiedla, biurowce i punkty usługowe, a eksperci przewidują, że PKM będzie w kolejnych latach determinować kierunki rozwoju całego województwa.

Południowa Obwodnica Gdańska i Trasa S7

– Z kluczowych inwestycji w infrastrukturę drogową wymienić należy budowę drogi ekspresowej S7, a także Południową Obwodnicę Miasta Gdańska, gdzie dzięki 18 kilometrom nowej drogi ekspresowej ciężki ruch samochodowy w Gdańsku zmniejszył się aż o 1/3 – wyjaśnia marszałek Struk.

Z dużą dozą prawdopodobieństwa można założyć, że obydwa projekty nie powstałyby bez dotacji z Funduszu Spójności. Budowa POG kosztowała 1,44 mld zł, a dotacja wyniosła aż 1,04 mld zł. Z kolei budowa odcinka drogi ekspresowej S7 (z którą POG się łączy) Gdańsk – Elbląg, która ma zakończyć się w przyszłym roku, kosztuje aż 3,75 mld zł, z czego Fundusz Spójności zapewnił 2 mld zł.

Obwodnica biegnie przez południową część aglomeracji gdańskiej, rozpoczyna się na węźle z Obwodnicą Trójmiasta (obok Borkowa) i kończy się w miejscowości Koszwały w gminie Cedry Wielkie za ostatnim węzłem, który łączy obwodnicę z dotychczasowym śladem z drogi krajowej nr 7. Długość trasy wynosi 17,8 km, a jej budowa nie tylko wyprowadziła tranzyt z miasta (do spółki z tunelem pod Martwą Wisłą), ale skomunikowała też trudno wcześniej dostępne gdańskie dzielnice, jak Lipce, Św. Wojciech, czy Orunia.

Gdy budowa pomorskiego odcinka trasy S7 zakończy się, POG będzie stanowić jeszcze ważniejszy punkt na transportowej mapie Pomorza, a z kolei sama S7 pozwoli na skrócenie podróży między Gdańskiem a Elblągiem do kilkudziesięciu minut.

Zyskały także porty: morskie i lotniczy

Istotne znaczenie dla rozwoju regionu miała też rozbudowa Portu Lotniczego w Gdańsku. – Zrealizowaliśmy pakiet siedmiu projektów, w tym budowę nowego terminalu. W ubiegłym roku nasze lotnisko obsłużyło 4,6 mln pasażerów – podkreśla marszałek Struk.

Budowa nowego terminala kosztowała 248,5 mln zł i otrzymała wsparcie z Funduszu Spójności na poziomie 87,3 mln zł. Gdańskie lotnisko weszło dzięki budowie do wyższej ligi portów lotniczych Polski i Europy. W tej chwili jest już na trzecim miejscu w Polsce (Po Warszawie i Krakowie), a liczba pasażerów rośnie z miesiąca na miesiąc.

Port Lotniczy w Gdańsku
Port Lotniczy w Gdańsku  JAN RUSEK

Co więcej, zdaniem wielu podróżnych lotnisko jest nie tylko komfortowe, ale też estetyczne i reprezentuje wysoki, europejski standard. Nowy terminal posiada trzy kondygnacje nadziemne oraz jedną podziemną, a szerokie korytarze bez przewężeń zapewniają swobodne poruszanie się zarówno osobom niepełnosprawnym, jak i opiekunom z dziećmi.

Z Funduszu Spójności finansowane były również inwestycje w portach morskich w Gdyni i Gdańsku, w tym drogowy i kolejowy dostęp do portów, infrastruktura portowa oraz systemy bezpieczeństwa morskiego (łącznie to pakiet 26 projektów o łącznej wartości dofinansowania UE 3,2 mld PLN).

– Wszystkie te inwestycje mają kluczowe znaczenie dla rozwoju województwa: służą mieszkańcom, inwestorom, turystom i regionalnej gospodarce – twierdzi marszałek Struk. – Dzięki takim przedsięwzięciom i wszystkim środkom unijnym Pomorze w ostatnich dwóch dekadach zanotowało ogromny postęp, stając się jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się regionów w Unii Europejskiej.

Kontakt z autorem: maciej.dzwonnik@gdansk.agora.pl

***

Projekt „Future is Now – Przyszłość jest teraz” jest współfinansowany przez Dyrekcję Generalną ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej (DG REGIO) Komisji Europejskiej. Informacje i poglądy przedstawione na tej stronie są wyłącznie opiniami autorów i niekoniecznie odzwierciedlają oficjalne stanowisko Unii Europejskiej. Ani instytucje i organy Unii Europejskiej, ani żadna osoba działająca w ich imieniu nie mogą być pociągnięte do odpowiedzialności za wykorzystanie zawartych tu informacji.

icon/Bell Czytaj ten tekst i setki innych dzięki prenumeracie
Wybierz prenumeratę, by czytać to, co Cię ciekawi
Wyborcza.pl to zawsze sprawdzone informacje, szczere wywiady, zaskakujące reportaże i porady ekspertów w sprawach, którymi żyjemy na co dzień. Do tego magazyny o książkach, historii i teksty z mediów europejskich.
Wiêcej
    Komentarze
    Zaloguj siê
    Chcesz do³±czyæ do dyskusji? Zostañ naszym prenumeratorem
    tymczasem pieniadze ze SKOKow pracuja na kontach w Luksemburgu, a p. Bierecki za zaslugi zostal senatorem (wiadomo z jakiej listy partyjnej?)
    ju¿ ocenia³e(a)¶
    12
    1