Ciężko wyobrazić sobie Gdańsk bez ul. Długiej. Pojawia się ona w najstarszych dokumentach lokacyjnych. Już w wieku XIII pełniła funkcję jednocześnie placu targowego, jak i traktu. Za czasów krzyżackich ulica bywała określana w dokumentach miejskich jako Longa Platea. Co ciekawe, w wiekach średnich cały odcinek od Bramy Długoulicznej (Złotej) aż do Bramy Kogi (Zielonej) był określany mianem ul. Długiej. Dopiero w XVI w. zaczęto rozróżniać Długą od Długiego Targu.
Narodowe Archiwum Cyfrowe
Zbiory prywatne
Powyżej - zdjęcie ul. Długiej w 1989 r.
Ulica Długa szybko stała się elitarnym miejscem, gdzie zamieszkiwali najzamożniejsi gdańszczanie. Kamienice były okazalsze, niż w innych częściach miasta.
Niewiele brakowało, by obecnie nie było możliwości podziwiania kamienic przy Długiej. I chodzi nie tylko o zniszczenia z 1945 roku...
arch. pryw.
Wraz z kolejnymi przebudowami miasta przystąpiono również do zmian na ul. Długiej. W XIX w. rozebrano przedproża kamienic, zastępując je głównie witrynami sklepów i pracowni. Ostatnie przedproże zniknęło w 1872 r.
arch. pryw.
Równo 10 lat później wybrukowano ulicę kostką importowaną ze Szwecji. Wcześniej były to niedbale ułożone kamienie polne.
Fot. Renata Dąbrowska / Agencja Gazeta
Przed II wojną światową ulica Długa wyglądała zupełnie inaczej, niż obecnie. Powojenna odbudowa odbyła się przy założeniu nawiązania do lat świetności Gdańska. Istniejące przed wojną, wielokrotnie przebudowywane kamienice były więc inne, niż ich współczesne rekonstrukcje. Zresztą już okresie międzywojennym pojawiła się nawet koncepcja, by większość kamienic wyburzyć, budując modernistyczną pierzeję, tylko "przetykaną" zabytkowymi kamienicami. Nowe budynki miały mieć przestronne okna, płaskie dachy i pozbawione większości ozdób elewacje. Wielu miłośników gdańskiej architektury postanowiło bronić ówczesnego wyglądu Długiej jako dziedzictwa historycznego.
Bałtycka Biblioteka Cyfrowa
U góry - planowany budynek na rogu ul. Tkackiej i Długiej.
Wśród nich był Otto Kloeppel, architekt związany z Politechniką Gdańską. Wydał on publikację "Gdańsk na rozdrożu", zaprezentował tam koncepcje modernistów i wyszydził je jako rozbijające duch miejsca. Po tej publikacji na nowe koncepcje miasta spadła fala krytyki. Nie tylko nie dokonano przebudowy ul. Długiej, ale i zrezygnowano z planów zburzenia Bramy Żuławskiej czy modernistycznej zabudowy przy Bramie Wyżynnej.
Bałtycka Biblioteka Cyfrowa
Koncepcje modernizmu na Głównym Mieście powróciły po zniszczeniach roku 1945. Wtedy jednak szczęśliwie zwyciężyła koncepcja odbudowy w nawiązaniu do złotego wieku gdańskiej prosperity.
fot. Kamil Gozdan / AG
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
