Redzikowo. Ruszyła budowa tarczy antyrakietowej. Odpowiadamy na pięć ważnych pytań

Tak, z terenu bazy emitowane będzie promieniowanie elektromagnetyczne, ale jak zapewnia strona amerykańska, będzie ono bezpieczne dla okolicznych mieszkańców. Zgodnie z umową między Polską a USA, strona amerykańska jest zobowiązana do przestrzegania polskiego prawa w zakresie ochrony środowiska, w tym rozporządzenia ministra środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych. Podkreślić należy, że polskie normy w tym zakresie należą do jednych z najbardziej restrykcyjnych w Europie.

Jak nas poinformowano, przedstawiciele MON odbyli szereg spotkań eksperckich w tej sprawie. Strona amerykańska przedstawiła im liczne analizy i wskazała, że analogiczny radar funkcjonuje od wielu lat w centrum testowym Agencji Obrony Przeciwrakietowej USA w mieście Moorestown. W odległości ok. 1 km od radaru zlokalizowana jest tam m.in. szkoła podstawowa i centrum handlowe. Nie stwierdzono żadnego szkodliwego wpływu działania tego radaru na zdrowie ludzi. Poza tym, jak przekonują Amerykanie, przez około 90 proc. czasu pracy radar nie będzie emitował promieniowania elektromagnetycznego.

Z kolei przez 85 proc. czasu, w którym radar będzie emitował promieniowanie elektromagnetyczne, wiązka radaru będzie skierowana powyżej 75 stopni nad horyzontem.

Poza tym Amerykanie dodają, że tożsame radary funkcjonują od wielu lat na amerykańskich krążownikach i niszczycielach wyposażonych w morski system Aegis BMD, nie stwarzając zagrożenia dla obsługujących je załóg.

Rząd i Amerykanie zapewniają, że będzie, ale jednocześnie na mocy umowy między Polską a USA wyłączone zostało przeprowadzenie oceny jej oddziaływania na środowisko. Strony uznały, że baza jest już uzgodnionym obiektem i do oceny oddziaływania na środowisko wystarczą tylko przepisy prawa budowlanego. Jednocześnie zawarto w umowie zapis, że rząd USA jest zobowiązany do przestrzegania w Polsce naszego prawa ochrony środowiska.

Siły Zbrojne USA przed rozpoczęciem robót budowlanych w bazie przekazały dokumentację techniczną dotyczącą planowanych robót. MON ja przeanalizował i udzielił nam krótkiej odpowiedzi w tej sprawie: "Resort obrony narodowej uzgodnił możliwość podjęcia planowanych robót budowlanych w Bazie, a dotychczasowe obliczenia i symulacje działania systemu potwierdzają, że zarówno Baza, jak i radar w Redzikowie nie będą negatywnie wpływać na zdrowie oraz codzienne życie mieszkańców".

- Mieszkańcy są jednak zaniepokojeni, dlatego zwróciliśmy się do MON, aby po wybudowaniu bazy na bieżąco monitorowało to promieniowanie - dodaje Barbara Dykier, wójt gminy wiejskiej Słupsk.

Cały teren bazy w Redzikowie jest na terytorium Polski i pozostaje własnością RP. Baza nie będzie miała charakteru eksterytorialnego. Na całym jej terenie obowiązywać będzie prawo polskie, a Siły Zbrojne USA zobowiązane będą do jego przestrzegania na całym terytorium RP.

Polski dowódca będzie miał prawo dostępu do całego obszaru bazy. Jednocześnie przedstawiciele właściwych organów RP oraz służb ratowniczych uzyskają niezwłoczny dostęp do bazy: w przypadku pożaru i poważnych wypadków; w celu ścigania osób, które popełniły przestępstwo poza bazą i weszły na jej teren; aby realizować inne cele urzędowe, określone w polskim prawie.

W bazie zostaną rozmieszczone wyrzutnie rakiet przechwytujących, rakiety przechwytujące SM-3, radar AN/SPY 1D, systemy dowodzenia, kontroli i łączności oraz inne elementy wspierające funkcjonowanie instalacji.

Na terenie bazy będzie stacjonować ponad 130 żołnierzy amerykańskich i ok. 250 polskich. Całość spraw dotyczących ich zakwaterowania pozostaje w gestii strony amerykańskiej.

Budowa bazy antyrakietowej w Polsce jest realizowana przez USA w ramach budowy systemu obrony przeciwrakietowej w Europie (EPAA), ogłoszonego przez prezydenta USA Baracka Obamę w 2009 r. System ten ma być rozwijany w sposób etapowy.

Program zakłada trzy etapy:

1. Pierwsza faza to rozlokowaniu wielozadaniowych okrętów Aegis z rakietami przechwytującymi SM-3 IA, radarze w Turcji oraz węźle dowodzenia usytuowanym w bazie lotniczej w Ramstein (Niemcy).

2. Druga faza to budowa bazy w Deveselu (Rumunia) z rakietami przechwytującymi SM-3 IB, modernizacja systemu dowodzenia i łączności.

3. Trzecia faza to baza w Redzikowie z rakietami przechwytującymi SM-3 IIA i unowocześnione wersji systemów Aegis BMD w ramach baz lądowych oraz na okrętach Aegis.

System obrony przeciwrakietowej NATO ma charakter czysto obronny. Ma zapewnić obronę przed atakiem rakietowym na państwa NATO i odstraszyć agresorów przed takim scenariuszem. Budowa tarczy antyrakietowej w Redzikowie ma zostać zakończona do końca 2018 r.

To najbardziej problematyczna sprawa. Od początku, gdy zapadła decyzja, że tarcza zostanie wybudowana w Redzikowie, samorządowcy z regionu słupskiego na różne sposoby apelowali do władz państwowych o podjęcie działań, które zrekompensować miałyby mieszkańcom powstanie bazy. Ten obiekt wojskowy ogranicza bowiem rozwój gospodarczy okolicznych samorządów.

Po pierwsze, teren, gdzie baza ma powstać, samorządy planowały inaczej wykorzystać - miał to być teren inwestycyjny, a także planowano wybudować tam cywilne lotnisko. Po drugie, obecność bazy wpływa ograniczająco na miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. W odległości 1,5 km od radaru nie mogą powstawać budynki wyższe niż 10 m.

MON zastrzegło sobie również, że będzie opiniowało postawienie turbin wiatrowych w promieniu 35 km od bazy, co dla tego regionu ma duże znaczenie, bo to jeden z najlepszych w Polsce rejonów do rozwoju energetyki wiatrowej.

Po trzecie, firmy, które chciałyby otworzyć swoje przedstawicielstwa w okolicach bazy, będą musiały uzyskać zgodę władz USA.

- Umowa między Polska a USA mówi, że w promieniu 4 km powstanie nowych obiektów o pojemności 6 tys. m sześciennych musi zostać zaopiniowane przez władze USA. Zgonie z umową strona amerykańska ma od 60 do 120 dni na odpowiedź - mówi Barbara Dykier, wójt gminy Słupsk. - To wymóg, który może odstraszyć potencjalnych inwestorów. Zresztą dwóch inwestorów już z tego powodu zrezygnowało. Z drugiej strony na dwie inwestycje w okolicach bazy Amerykanie dali zgodę już po 58 dniach.

Słupscy samorządowcy od 2008 r. apelują do władz państwowych o spełnienie złożonych obietnic m.in. wybudowanie dwupasmowej trasy S6 z Trójmiasta do Słupska; modernizacje drogi krajowej nr 21 łączącej Słupsk z Ustką; wybudowanie drugiego toru linii kolejowej między Słupskiem a Trójmiastem; modernizacje portu rybackiego w Ustce; wzmocnienie słupskiej strefy ekonomicznej poprzez przekazanie jej dodatkowych terenów skarbu państwa, a także pomoc w pozyskaniu strategicznego, amerykańskiego inwestora dla całego regionu.

Jak na razie żadna z tych obietnic nie została spełniona, choć strona rządowa zapewnia, że kontaktuje się w tych sprawach z samorządowcami i "analizuje problemy".