Wybierz historyczne wydarzenie roku. 10 propozycji

Plebiscyt na "Wydarzenie Historyczne Roku" organizuje Muzeum Historii Polski wraz z portalem "Historia.org.pl". Jego celem jest uhonorowanie organizatorów, twórców oraz inicjatorów najciekawszych przedsięwzięć historycznych w 2011 roku i popularyzacja historii. Do konkursu stanęło ok. 60 zgłoszeń. Spośród nich jurorzy wybrali 10 ich zdaniem najciekawszych wydarzeń.

Wyboru można dokonać do 29 lutego 2012 roku poprzez formularz zamieszczony na stronie: http://whr2011.muzhp.pl/.

Całość działań podzielona była na dwa etapy: prace ekshumacyjne i uroczystość pogrzebową. Podejmowane dwukrotnie 2 sierpnia i ponownie 6 oraz 22 sierpnia prace doprowadziły do odnalezienia mogiły oficerów. Poza fragmentami kości odnaleziono wiele drobnych elementów oporządzenia wojskowego i rzeczy osobiste.

Uwieńczeniem dzieła był uroczysty pochówek wydobytych z przydrożnej mogiły szczątków, który odbył się 10 września 2011r. Prochy oficerów w asyście Wojska i Grup Rekonstrukcyjnych Centralnej Szkoły Podoficerskiej KOP i 24 Baonu KOP "Sejny" zostały złożone w mogile w ruinach schronu dowodzenia odcinka Wizna. Był to pierwszy godny pochówek tych żołnierzy, gdyż wcześniej grzebani byli przez okupantów, najpierw niemieckich, potem sowieckich.

Organizator:

Stowarzyszenie "Wizna 1939" przy współudziale Stowarzyszenia Weteranów Polskich Formacji Granicznych, Gminy Zawady i Grupy Rekonstrukcyjnej Centralnej Szkoły Podoficerskiej KOP w Twierdzy Osowiec.

26 września 2011 r. w wigilię Dnia Polskiego Państwa Podziemnego odbyło się uroczyste otwarcie Muzeum Armii Krajowej im. Gen. Emila Fieldorfa "Nila" oraz pierwszej w Polsce wystawy "Z Londyńskich Zbiorów Polskiego Państwa Podziemnego".

Do tej pory muzeum mieściło się w zabytkowym XIX-wiecznym budynku magazynowym Twierdzy Kraków. Bryła budynku pozostała bez zmian, ale całkowicie przebudowano wnętrze, a dzięki zadaszeniu podwórza powstało patio, w którym będą organizowane imprezy i pokazy.

Powierzchnia muzeum zwiększyła się z 1,3 tys. metrów kwadratowych do 6,5 tys. metrów kwadratowych na trzech poziomach, z czego 2,5 tys. metrów kwadratowych to powierzchnia ekspozycyjna. Na poddaszu znalazły się pomieszczenia administracyjne i socjalne muzeum.

Przebudowa trwała dwa lata, kosztowała 35,3 mln zł i w 85 proc. została sfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. Unia przeznaczyła na ten cel ok. 30 mln zł, a resztę po połowie przekazały gmina Kraków i województwo małopolskie. Międzynarodowy konkurs na przebudowę obiektu wygrał architekt Ryszard Jurkowski.

Organizator:

Muzeum AK w Krakowie

"Historia w sztuce" to międzynarodowa wystawa badająca, jak historia buduje tożsamość w wymiarze społecznym i indywidualnym. Jednym z głównych celów prezentacji jest przyjrzenie się obiegowemu obrazowi historii, pokazanie przekłamań i nieścisłości występujących w dokumentacji wydarzeń historycznych. Dodatkowo została zaakcentowana rola indywidualnych interpretacji oferowanych przez sztukę. Wystawie towarzyszy obszerna publikacja podzielona na dwie części: humanistyczno- intelektualną i artystyczną.

Autorzy pierwszej z nich (Hans Belting, Nicolas Bourriaud, Tim Cole, Przemysław Czapliński, Ewa Domańska, Ben Kiernan, Dominick LaCapra, Tadeusz Nyczek, Mieczysław Porębski, Maria Anna Potocka, Hayden White) poddają analizie "instytucję historii". Badają jej metody, uproszczenia, kontekstowe przekłamania, jej lokalność i globalność oraz możliwości jej przekazywania. Próbują także odpowiedzieć na pytania o przydatność komentarza artystycznego oraz o to, czy artysta jest zdolny do zainspirowania historyka. Część artystyczna obejmuje reprodukcje prac prezentowanych na wystawie, ich opisy i interpretacje ideowe oraz teksty odautorskie.

Wystawa "Historia w sztuce" jest pierwszą z planowanego cyklu. Kolejne to "Sztuka w sztuce", "Polityka w sztuce", "Religia w sztuce". Celem tego cyklu jest pokazanie, jak problem rozpoznany społecznie, pozornie jasny dla wszystkich, jest postrzegany przez artystów i jak odmiennie może być interpretowany. W ten sposób ujawniony zostanie mechanizm sztuki widzieć jak najszerzej i jak najróżnorodniej. A za nim podstawa tolerancji fascynacja różnymi postawami i interpretacjami.

Organizator:

MOCAK Kraków

Wystawę przygotował Zamek Królewski w Warszawie wspólnie z Martin-Gropius-Bau w Berlinie. Wystawa była prezentowana w Berlinie w dniach od 23 września do 9 stycznia.

Nad merytoryczną częścią wystawy czuwała Rada Programowo-Naukowa pod przewodnictwem prof. Władysława Bartoszewskiego. Kuratorką projektu była polska historyczka sztuki Anda Rottenberg, wieloletnia dyrektorka Narodowej Galerii Sztuki Zachęta w Warszawie, autorka wielu wystaw o międzynarodowym znaczeniu.

W 19 salach zajmujących cały parter budynku o łącznej powierzchni 3200 metrów kwadratowych, zaprezentowanych zostało około 700 obiektów historycznych oraz współczesnych ? w tym 250 dzieł malarstwa, 30 rzeźb, 60 starodruków, 80 rękopisów i 60 grafik. Ponadto pokazanych zostało ponad 60 dokumentów, 100 obiektów rzemiosła artystycznego, 150 fotografii, materiały filmowe oraz książki. Odwiedzający wystawę mogli również usłyszeć nagrania muzyczne, między innymi Arnolda Schönberga, J.F. Telemanna oraz J.S. Bacha. Eksponaty pochodziły z licznych polskich, niemieckich i międzynarodowych kolekcji muzealnych i prywatnych, m.in. Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Sztuki w Łodzi, Victoria & Albert Museum w Londynie oraz Biblioteka Watykańska.

Szczególną atrakcją była prezentacja monumentalnego dzieła Jana Matejki "Hołd pruski" z Muzeum Narodowego w Krakowie.

Organizator:

Zamek Królewski w Warszawie wspólnie z Martin-Gropius-BAU w Berlinie

"Polska. Skarby i kolekcje dzieł sztuki" czyli "Złote Czasy Rzeczypospolitej" - to tytuł wystawy, którą w Madrycie otworzył Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski wspólnie z Królem Hiszpanii Juanem Carlosem I.

Ekspozycja przygotowana przez Muzeum Narodowe w Krakowie uświetniła polskie przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej.

Dzieła prezentujące dorobek artystyczny i kulturalny Polski prezentowane były w najbardziej prestiżowych salach ekspozycyjnych w Hiszpanii, czyli w Palacio Real. Perłą wystawy było arcydzieło Leonarda da Vinci "Dama z gronostajem". Nowatorski na tle epoki, alegoryczny portret Cecylii Gallerani, jest chlubą polskich zbiorów.

Wystawa w Pałacu Królewskim w Madrycie była pierwszą w powojennej historii, tak obszerną, prezentacją polskiego dorobku kulturalnego i artystycznego w Hiszpanii. Najlepsze dzieła sztuki odzwierciedlają dzieje Polski od końca średniowiecza do rozbiorów, prezentując - przekrojowo i chronologicznie ? polską historię, kulturę, sztukę i obyczaje. Dodatkowym tłem wystawy były bardzo bliskie związki rodzinne Króla Juana Carlosa I i Adama Karola Czartoryskiego ? Fundatora i Przewodniczącego Fundacji Książąt Czartoryskich, której kolekcja stanowiła ważną część ekspozycji.

Organizator:

Patrimonio Nacional de Espana i Muzeum Narodowe w Krakowie

Palmiry to miejsce-symbol zbrodni popełnionych przez okupantów niemieckich w czasie II wojny światowej na Polakach i Żydach, mieszkańcach Warszawy.

To tu, w głębi Puszczy Kampinoskiej niedaleko wsi Palmiry, od 7 grudnia 1939 r. do 17 lipca 1941 r. Niemcy przeprowadzili 21 masowych egzekucji, w wyniku których życie straciło ok. 1700 osób. Ofiarami byli głównie więźniowie Pawiaka, ludzie cieszący się prestiżem w społeczeństwie, najaktywniejsi przedstawiciele życia politycznego, społecznego i kulturalnego, uczestnicy konspiracji i harcerze.

Wnętrze pawilonu ma 1,1 tys. m kw. Ponad połowę zajmuje wystawa, resztę - sala edukacyjna, magazyn, biura, toalety. Ekspozycja jest dziełem Marka i Macieja Mikulskich. - Podstawowym materiałem były dla nas czarno-białe fotografie. Pokazujemy je w formie grafiki na betonie, na siatce i jako animację. Obrazy dopełniliśmy dźwiękiem. Słychać utwór fortepianowy Jerzego Kornowicza i wyczytywane przez aktora nazwiska rozstrzelanych - mówi Marek Mikulski.

Wystawa składa się z dwóch części. W pierwszej przedstawiono historię Puszczy Kampinoskiej od powstania styczniowego do Powstania Warszawskiego. Zwiedzający zobaczą tu m.in.: konar z dębu, na którym Rosjanie wieszali powstańców 1863 r., wydobyte z ziemi hełm, lornetkę i karabin żołnierzy polskich z 1939 r., a także zdjęcia terroryzowanej przez Niemców Warszawy.

Drugą część poświęcono niemieckim zbrodniom w puszczy i ich ofiarom. Na ścianie wyświetlany jest fragment filmu "Polskie drogi" ze sceną egzekucji. Na siatkach rozwieszonych wzdłuż trasy zwiedzania umieszczono zdjęcia i biogramy osób pochowanych na cmentarzu w Palmirach. Są wśród nich: instruktor harcerski Juliusz Dąbrowski, współwłaściciel znanej warszawskiej firmy Henryk Brun, wiceprezydent Warszawy Jan Pochoski, przedwojenny proboszcz archikatedry bł. Zygmunt Sajna, poeta Witold Hulewicz, profesorowie UW - biolog Stefan Kopeć i historyk Kazimierz Zakrzewski czy wreszcie Dawid Przepiórka zabity z całą grupą żydowskich szachistów.

Najbardziej poruszający jest ostatni fragment ekspozycji. W 30 małych gablotkach, które po podświetleniu przypominają znicze, umieszczono pamiątki po rozstrzelanych. Są to dokumenty, drobne przedmioty i strzępy ubrań, zazwyczaj wydobyte z ziemi podczas powojennych ekshumacji. Koperty z takimi pamiątkami PCK przesyłał potem rodzinom.

Organizator:

Muzeum-Miejsce Pamięci PALMIRY

Część Wikipedystów utworzyła ten projekt, by skupić się na zadaniach związanych z organizacją konkursu fotograficznego dla wszystkich czytelników i użytkowników Wikipedii pod nazwą Wiki Lubi Zabytki 2011, odbywającego się w ramach szerszej ogólnoeuropejskiej inicjatywy Wiki Loves Monuments 2011, mającej na celu sfotografowanie wszystkich obiektów posiadających status zabytku nieruchomego w danym państwie.

Ta strona i jej podstrony mają docelowo zawierać spis wszystkich obiektów posiadających status zabytku nieruchomego w Polsce i wpisanych na listę zabytków przez Wojewódzkich Konserwatorów Zabytków, a także planowane działania, terminarz ich wykonania, pomysły i opinie. Twórcy projektu mają nadzieję, że pomoże ona w pracy innym wikipedystom zajmującym się przygotowaniem konkursu.

Głównym celem tego projektu jest zorganizowanie konkursu fotograficznego pod nazwą Wiki Lubi Zabytki 2011, będącego częścią ogólnoeuropejskiej inicjatywy Wiki Loves Monuments, mającej na celu sfotografowanie wszystkich obiektów posiadających status zabytku w danym państwie.

Organizator:

Wikipedia Polska

"Żydówkę z pomarańczami" Aleksander Gierymski namalował około 1881 r. Przedstawił starą kobietę, ujętą frontalnie, opartą plecami o balustradę na tle zamglonej, odległej panoramy Warszawy w rejonie Uniwersytetu Warszawskiego, z charakterystycznymi wieżami kościoła p.w. Świętego Krzyża oraz bryłą Pałacu Kazimierzowskiego. Kobieta zajęta robieniem na drutach, na wysokości łokci przewieszone ma dwa wiklinowe kosze; w lewym dno wypełniają pomarańcze. Obraz sygnowany po lewej u dołu: A.Gierymski | Warszawa.

Do wybuchu II wojny światowej obraz stanowił część galerii malarstwa polskiego Muzeum Narodowego w Warszawie. Został zrabowany prawdopodobnie w 1944 r. po upadku Powstania Warszawskiego. Od tego momentu jego losy pozostawały nieznane. Od 1945 r. był poszukiwany przez stronę polską. W 2010 r. pojawiło się na rynku antykwarycznym w północnych Niemczech. Dzięki natychmiastowej interwencji ministra Bogdana Zdrojewskiego wstrzymano sprzedaż obrazu. Autentyczność i proweniencja płótna zostały potwierdzone przez ekspertów z Muzeum Narodowego w Warszawie. W grudniu 2010 r. Ministerstwo ? w kontakcie z Pełnomocnikiem Rządu RFN ds. Kultury i Mediów Berndem Neumannem oraz za pośrednictwem berlińskiej kancelarii prawnej ? rozpoczęło negocjacje z obecnymi posiadaczami obrazu na temat jego zwrotu do Polski. Do czasu zakończenia rozmów dzieło pozostawało w skrytce bankowej.

Negocjacje zakończyły się sukcesem. Na mocy zawartej ugody, 15 lipca br. obraz został wydany stronie polskiej i przewieziony do Muzeum Narodowego w Warszawie. W najbliższym czasie zostanie poddany konserwacji, a następnie udostępniony publiczności. Koszty związane z odzyskaniem obrazu oraz jego konserwacją pokryte zostały przez Powszechny Zakład Ubezpieczeń.

Organizator:

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Innowacyjna w skali Europy Środkowej ekspozycja multimedialna to projekt, który miał na celu stworzenie w podziemiach kopalni soli w Bochni miejsc, w których za pomocą nowoczesnych technik multimedialnych zostaną pokazane historia, obyczaje, rozwój techniki górniczej a także podziemne żywioły, z jakimi zmagali się pracujący pod ziemią górnicy. Głównym założeniem było wykreowanie u zwiedzających wrażenia odbycia podróży w czasie oraz wypełnienie korytarzy kopalni życiem.

Trasa turystyczna w nowej wzbogaconej formie pozwala na promowanie kopalni jak również historii powszechnej w niepraktykowany dotąd sposób. Wycieczka po kopalni ma charakter podróży w czasie, rozpoczynającej się w czasach Bolesława Wstydliwego i księżnej Kingi. Przewodnikom w przybliżeniu historii kopalni pomagają polscy królowie, żupnicy genueńscy, a także duch Cystersa - mnicha z którego zakonem wiąże się powstanie kopalni w Bochni. Ilustracją dla słów przewodnika są etiudy filmowe wyświetlane w skali 1:1 na wkomponowanych w naturalną solną scenerię holoekranach. Ekspozycja wykorzystuje szereg zabiegów mnemotechniczne ułatwiających zapamiętanie prezentowanych informacji. Na trasie przygotowano słuchowiska przestrzenne, animacje, interaktywne prezentacje oraz gry tematyczne.

Organizator:

Uzdrowisko Kopalnia Soli Bochnia Sp. z o.o.

Na przeciwległym do Twierdzy Wisłoujście brzegu Wisły w Nowym Porcie stanęło średniowieczne obozowisko. W ciągu całego dnia wszyscy chętni mogli przenieść się do czasów rycerzy i zostać świadkami ich zmagań turniejowych oraz samemu wziąć udział w grach i zabawach z dawnych czasów.

Głównym elementem inscenizacji była bitwa stoczona pomiędzy Twierdzą Wisłoujście a galeonami próbującymi przedrzeć się Martwą Wisłą do centrum Gdańska. Inscenizacja przenosi widzów do 27 maja 1807r. kiedy galeon pod holenderską banderą podpływa do Twierdzy Wisłoujście aby poddać się rutynowej kontroli celnej i sanitarnej przed wpłynięciem do gdańskiego portu. Celnicy z Wisłoujścia nabierają podejrzeń podczas inspekcji okrętu, wybucha zamieszanie na pokładzie, podczas którego Sołnierze Twierdzy zostają wyrzucenia za burtę. Twierdza Wisłoujście odpowiada ogniem. Rozpoczyna się bitwa morska pomiędzy okrętem, który okazuje się jednostką brytyjską a fortyfikacją. Bitwę wygrywa Twierdza Wisłoujście, brytyjski okręt nie wdziera się do Gdańska, skąd jak się okazuje chciał wykraść złoto zostawione tam przez Napoleona podczas ostatniej wizyty.

Organizator:

Muzeum Historyczne Miasta Gdańska