Wolne Miasto Gdańsk, będące niesamodzielnym podmiotem prawno-międzynarodowym, powstało w wyniku konferencji pokojowej po I wojnie światowej, odbywającej się w Wersalu. W utworzonym w wyniku konferencji pokojowej traktacie z 28 czerwca 1919 r. punkty od 100 do 108 dotyczyły Gdańska - podano w nim zarys granic WM Gdańska oraz jego zależność od Polski i Ligi Narodów.
Artykuł nr 100 ukazywał zarys granic WM Gdańska. Po dokonaniu delimitacji Wolne Miasto miało 1888 km kwadratowych i zamieszkiwane było początkowo przez 356 tys. mieszkańców. Gdańszczanie byli w większości zawiedzeni tym rozwiązaniem - większość chciałaby zostać w Niemczech. Drugie Wolne Miasto było też mniejsze od napoleońskiego tworu, który miał 2120 km kwadratowych. Obcięto m.in. Hel, który od czasów późnego średniowiecza aż do rozbiorów należał do Gdańska.
Część z niemieckich rybaków z Helu nie chciała mieszkać w miasteczku przekazanym Polsce.
W Wolnym Mieście założono więc Deutsche Stiftung für Fischersiedlungen in Danzig - Niemiecką Fundację na rzecz Osiedli Rybackich w Gdańsku. W roku 1925 wybudowano osiedle w dawnej wsi Wisłoujście. Osiedle składało się z piętrowych domków, zamieszkiwanych przez dwie rodziny. Każdy domek posiadał ogródek warzywny oraz budynek gospodarczy. Osiedle nazwano Nowy Hel (Neu Hela).
www.facebook.com/TwierdzaWisloujsciePrzewodnicy
Nie wiadomo, ile dokładnie osób przeprowadziło się do Nowego Helu. Kryzys finansowy i słabsze łowiska spowodowały, że już w 1930 r. większość mieszkańców wróciła na Hel, pozostały zaledwie cztery rodziny. Ponowny napływ dziewięciu rodzin odnotowano w roku 1937 i spowodowany był narastającym napięciem polsko-niemieckim. Należy zwrócić uwagę na fakt, że rodziny otrzymywały bezpłatnie mieszkania. Niemiecka Fundacja na rzecz Osiedli Rybackich w Gdańsku była bowiem dotowana z budżetu miasta, jako propaganda przeciwko Polsce.
Osada administracyjnie należała wraz z całym Wisłoujściem do miasta Gdańska (Wisłoujście przyłączono w 1914 r.). Mieszkańcy korzystali z kościoła pw. Olafa, mieszczącego się na Bastionie Wiślanym Twierdzy Wisłoujście. Tuż przed twierdzą znajdował się również cmentarz. Na terenie Wisłoujścia znajdowało się boisko sportowe, obok były też kluby młodzieżowe zajmujące się sportami wodnymi m.in. Goldwing Jachtclub. W centrum dzielnicy znajdowała się również karczma, której korzenie sięgają czasów średniowiecza.
Nowy Hel oraz Wisłoujście zlikwidowano w latach 60. w związku z industrializacją otoczenia, przede wszystkim wynikającą z planów budowy Siarkopolu. Obecnie po dawnej osadzie niemal nie ma śladu. Zostały tylko fragmenty dawnych uliczek.
www.facebook.com/TwierdzaWisloujsciePrzewodnicy
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze