Najpiękniejsze zamki Pomorza - idealne na jesienną wycieczkę

To obowiązkowy punkt programu dla wszystkich, którzy choć trochę interesują się historią. Zwiedzanie imponującej rozmachem i rozmiarami malborskiej twierdzy z przewodnikiem to wspaniała podróż w czasie do wieków, kiedy zamkiem władali Krzyżacy. Przystankami na tej trasie są ekspozycje prezentujące oręż i zbroje, arcydzieła wykonane z bursztynu, a także sale wykorzystywane przez Krzyżaków, ich kuchnia, a nawet toalety. Zwiedzanie kończy się wspomnieniem filmów zrealizowanych w Malborku, pamiątkami po nich są fotosy z planu. Od trzech lat muzeum oferuje też specjalną, dwugodzinną trasę opracowaną specjalnie dla rodzin z dziećmi, która formą przypomina grę historyczną z udziałem m.in. błazna, damy z lutnią, bursztynnika i Wielkiego Mistrza.

Budowę zamku w Malborku rozpoczęto w 1274 r., prace rozpoczęto od budowy obecnego Zamku Wysokiego, a ich pierwszy etap zakończył się pod koniec XIII w. Tak powstał zamek otoczony był międzymurzem i fosą.

Rozbudowa zamku zakończyła się dopiero w 1457 r., kiedy przejęła go Polska. Do XVII w. warownia nie była modernizowana, zaczęła być zaniedbywana, bo na jej utrzymanie brakowało funduszy. Po pierwszym rozbiorze w 1772 r. warownia została przekształcona na koszary pruskich żołnierzy, co przyczyniło się jej dewastacji. W 1815 r. rozpoczęła się odbudowa Malborka, która trwała do II wojny, podczas której zamek był poważnie zniszczony.

Prace restauracyjne zaczęły się dopiero w 1961 r., gdy powołano malborskie muzeum.

Fot. Piotr Białas

W gotyckim zamku mieści się dziś Muzeum Zachodniokaszubskie, a także biblioteka i hotel. Część zabytkowej ceglanej budowli została zaadoptowana dla potrzeb muzeum etnograficznego, w którym można zobaczyć m.in. średniowieczny oręż rycerski oraz przedmioty użytkowe dawnej wsi kaszubskiej: drewniane zabawki, krosna, łodzie, maselnice, stare narzędzia rolnicze, łowieckie, pszczelarskie i do łowienia ryb. Oddzielna ekspozycja poświęcona jest wiejskiemu rękodziełu i rzemiosłom.

Zamek powstał na przełomie XIV i XV w., gdy na ziemi bytowskiej panowali Krzyżacy. W 1466 r. zamek został sprzedany księciu pomorskiemu Erykowi II i był odtąd często przebudowywany. Największe zmiany dokonano w XVI w., gdy warownia była drugą po Szczecinie siedzibą Gryfitów (dynastii książąt pomorskich). Wtedy przekształcono ją z ascetycznego zamku w wygodną i nowoczesną rezydencję. Poważne zniszczenia wyrządziła zamkowi wojna trzydziestoletnia, w czasie potopu szwedzkiego zamek spłonął. Po odbudowie pełnił rolę sądu, urzędu i więzienia.

Fot. JACEK BALK/AGENCJA GAZETA

Zamek został zbudowany w 1507 r. przez księcia słupskiego Bogusława X. Wzniesiono go w stylu gotyckim, w XVI w. został rozbudowany i przebudowany na styl renesansowy. W przeszłości był rezydencją książąt pomorskich z dynastii Gryfitów. W okresie panowania niemieckiego w Słupsku służył m.in. jako magazyn zboża i broni oraz więzienie, co przyczyniło się do jego dewastacji. Po II wojnie światowej gruntownie wyremontowano obiekt, m. in. odbudowano głowicę wieży. Dziś zamek stanowi siedzibę Muzeum Pomorza Środkowego z największą na świecie kolekcją dzieł Stanisława Ignacego Witkiewicza (rysunki, autoportrety, wydawnictwa, korespondencja artysty i jego fotografie). Ponadto w zamkowej sali rycerskiej odbywają się koncerty kameralne i inne imprezy kulturalne.

W skład kompleksu zamkowego wchodzi również młyn wodny z I połowy XIV wieku, w którym znajduje się ekspozycja Działu Etnograficznego Muzeum Pomorza Środkowego oraz Galeria Bursztynowa.

www.wikipedia.pl

Była to druga co do wielkości warownia po Malborku (zajmowała trzy hektary). W historii zamek ten był uważany za warownię nie do zdobycia i był bardzo istotnym elementem w systemie obronnym państwa zakonnego.

Zamek w Człuchowie to przykład dawnej świetności Krzyżaków. Zamek wzniesiono w latach 1312-1348, ale już w 1332 r. urzędował w nim pierwszy komtur - Günter von Snoze. Po niespełna 100 latach od ukończenia budowy zamek przeszedł na własność Polski i od 1454 r. aż do 1772 r. był siedzibą starostwa. W czasie wojen szwedzkich budowla została częściowo zniszczona, a jej los przypieczętowały rozbiórki. Cegła, z której zbudowany był zamek, została przeznaczona na odbudowę miasta zniszczonego przez pożary. Tym działaniom oparła się jedynie istniejąca do dziś wieża dawnego Zamku Wysokiego (wysoka na 46 m), z której można oglądać panoramę Człuchowa i okolic.

Budynek, który znajduje się obecnie przy wieży to świątynia ewangelicka zbudowana w latach 1826-1828, która po II wojnie stała się siedzibą Muzeum Regionalnego.

RENATA DĄBROWSKA

Budowa istniejącego do dziś krzyżackiego zamku rozpoczęła się prawdopodobnie w 1297 r. i trwała ok. 30 lat. W latach 30-tych XV w. Gniew był rezydencją byłego wielkiego mistrza Michała Küchmeistra, który nakazał przebudować zamek. Po 1466 r. w warowni miało swoją siedzibę polskie starostwo. W XVII w. budowla została zniszczona przez Szwedów i odtąd zamek popadał w ruinę. Częściowo został odrestaurowany w czasach, gdy starostą był Jan Sobieski, późniejszy król.

Po pierwszym rozbiorze Polski, Prusacy zorganizowali w zamku koszary, a następnie magazyn zbożowy. W XIX w. zamek został przerobiony na więzienie, a po odzyskaniu przez Polskę niepodległości budowla stała się siedzibą starostwa. Następnie zamek przejęło wojsko, a w 1921 r. strawił go pożar. Odbudowę zamku podjęto dopiero w 1992 roku. Obecnie na zamku znajduje się hotel i restauracja. Co roku odbywają się tu liczne imprezy kulturalne i turnieje rycerskie.

Fot. Kamil Gozdan AG

Kwidzyński zamek powstał w latach 1320-1350. Warownię wznieśli Krzyżacy, podobnie jak większość obiektów w tamtych czasach na tych ziemiach. Ciekawostką jest dobudowane w późniejszym okresie gdańsko - latryna w formie wieży, znajdująca się poza murami zamku. Podobne rozwiązanie można znaleźć również na zamku w Malborku. Jeszcze w XIV wieku zamek połączono z katedrą. Zamek był niszczony podczas kolejnych działań wojennych. Dopiero po II wojnie światowej warownia została przekształcona na muzeum. Obecnie jest to oddział Muzeum Zamkowego w Malborku.

Fot. Kamil Gozdan AG

Zamek w Sztumie zbudowano w XIV w. jako siedzibę wójta krzyżackiego. Stał on przy trakcie z Malborka do Kwidzyna. Bywał wykorzystywany jako siedziba wielkich mistrzów krzyżackich podczas polowań. Pod koniec XIV w. wzniesiono częściowo zachowaną do dziś basztę, a w XV w. warownię rozbudowano. Gdy zamek przeszedł w ręce polskie, stał się siedzibą polskich starostów, którą to funkcję pełnił w latach 1468-1772. Warownia została zniszczona podczas potopu szwedzkiego (wywieziono nawet piece kaflowe) i w XVIII w. rozpoczęto rozbiórkę murów obwodowych. Budynki zamkowe przeznaczono w XIX w. na siedziby sądu, więzienia i biur. Dzięki pracom zabezpieczającym z XX w. dziś możemy oglądać znaczną część zamku. Do naszych czasów w najlepszym stanie przetrwało skrzydło południowe. Na zamku działa m.in. centrum kultury oraz bractwo rycerskie.

fot. Przemyslaw Kozlowski / AG

Zamek krzyżacki, wzniesiony w stylu gotyckim w XIV wieku, był siedzibą Dytrycha von Loupheima pierwszego krzyżackiego wójta Lęborka. Późniejsze przebudowy zniekształciły pierwotny wygląd zamku. W ścianie południowej zachowały się zarysy ostrołukowych okien. Charakterystycznymi elementami są także gotyckie schodkowe szczyty i wbudowana w 1575 r. w północną część zamku kwadratowa klatka schodowa w kształcie wieży. Przed zamkiem znajdują się dyby i pręgierz, repliki średniowiecznych narzędzi tortur. Obecnie zamek stanowi siedzibę Sądu Rejonowego.

W jednej z sal znajduje się wykonany z piaskowca XVI-wieczny kominek. Wielkość budynku pozwala przypuszczać, że był on domem gościnnym dla rycerzy krzyżackich i tych z zachodu Europy zmierzających do Malborka. W 1408 roku lęborski zamek odwiedził Wielki Mistrz Ulrich von Jungingen.