Wakacje z duchami. TOP 10 atrakcji z dreszczykiem na Pomorzu

To miejsce polecamy tylko turystom o mocnych nerwach. Kościół jest jednym z najstarszych zabytków miasta. Został wzniesiony w latach 1648-1650 przez Jakuba Wejhera, a o wielowiekowej historii tego miejsca przypominają przepełnione krypty grobowe w podziemiach. Można je zwiedzać od 1971 r., kiedy utworzono w tym miejscu również ekspozycję muzealną. Prosto z niej korytarzem przechodzi się do krypty grzebalnej zakonników, w której spoczywają szczątki 57 franciszkanów pochowanych w latach 1658-1809. Charakterystyczne dla tamtych czasów drewniane trumny o wielobocznych, trapezowatych przekrojach, które piętrzą się jedna na drugiej, sprawiają upiorne wrażenie. Tu pochowano też członków rodzin Wejherów (w krypcie spoczywa Jakub Wejher, jego obie żony oraz czworo dzieci), Przebendowskich oraz dobrodziejów. Legenda głosi, że założyciel miasta spoczywa w trumnie zawieszonej na złotych łańcuchach. W rzeczywistości jednak ciało Jakuba Wejhera złożone jest w zwykłej trumnie oznaczonej wyrzeźbioną w drewnie koroną. Kryptę można zwiedzać po wcześniejszym telefonicznym ustaleniu terminu z zakonnikami

Architektura oraz zabytki Żuław przypominają o zamieszkujących tam holenderskich osadnikach, zwanych mennonitami. To odłam anabaptystów, który powstał na terenie Holandii w XVI w. Prześladowania mennonitów skłoniły ich do emigracji, m.in. na tereny tolerancyjnej dla mniejszości religijnych Polski. Uciekinierzy zasiedlali głównie Żuławy, gdzie zajmowali się rolnictwem, budową kanałów wodnych oraz wiatraków holenderskich. Jedną ze wsi dzierżawionych przez mennonitów były Stogi Malborskie. W 1820 r. mieszkało tu 301 osób, z czego aż 202 były wyznania mennonickiego. Możemy zwiedzić cmentarz, na którym chowali zmarłych od XVIII w. Na powierzchni 2,6 ha zachowało się 260 obramowań grobów oraz 78 charakterystycznych, bogato ornamentowanych stel, zakończonych trójkątnym naczółkiem. Z inskrypcji na płytach dowiemy się wielu informacji o zmarłych, m.in. o ich pozycji w lokalnej społeczności, miejscu zamieszkania, zwyczajach. Na rewersach steli znajdują się cytaty z Biblii lub epitafia.

To miejsce nazywane jest "polskim Stonehenge", a niektórzy przypisują mu nawet nadprzyrodzone moce. Nieopodal wsi Węsiory na Kaszubach zachowało się cmentarzysko przebywających w tym regionie przed blisko dwoma tysiącami lat Gotów. Datowane jest na okres od I do III w. naszej ery. Obejmuje trzy kamienne kręgi, zachowane częściowo fragmenty czwartego oraz dwadzieścia kurhanów. Kręgi składają się z ustawionych pionowo kamieni na wysokości około pół metra. Wewnątrz kręgów stoją kolejne kamienne słupy. Na tym terenie archeolodzy odkryli cmentarzysko z grobami szkieletowymi i ciałopalnymi - kurhany mają nawet do 16 m. Część z nich pokryta jest małymi kamieniami, a niektóre przykrywają ustawione na ich szczycie głazy. Jak czytamy na stronie internetowej Pomorskie Travel, cmentarzysko założyli przedstawiciele tzw. kultury wielbarskiej - Goci i Gepidzi - którzy przybyli na tereny północnej Polski w I w. naszej ery, po opuszczeniu Szwecji. Podobne cmentarzyska znajdują się również w innych miejscach Europy, przez które się przemieszczali. Artefakty odnalezione podczas wykopalisk w Węsiorach są w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku.

Wakacje z duchami na Pomorzu nie obędą się bez wizyty w największej krzyżackiej fortyfikacji. Wizyta na zamku to podróż w czasie do wieków, gdy władali tu Krzyżacy. Wyobraźnię uruchamiają ekspozycje prezentujące oręż i zbroje oraz pomieszczenia wykorzystywane przez zakonników - sale, kuchnia, toalety. Jeśli wierzyć legendom, na zamku w Malborku wręcz roi się od duchów rozpamiętujących dramatyczne wydarzenia sprzed wieków. Wciąż nierozwiązana jest zagadka tajemnego podziemnego przejścia. Miało ono prowadzić z piwnicy zamkowej, wzdłuż koryta rzeki Nogat i kończyć się w żuławskiej miejscowości Nowy Staw. Podobno przechowywano tam skarby, a strzegła ich m.in. para bezgłowych rycerzy, którzy do tej pory błąkają się po zamku.

Nietypowym przeżyciem, szczególnie dla najmłodszych, będzie odwiedzenie tzw. Grot Mechowskich, położonych wśród Puszczy Darżlubskiej, 10 km na zachód od Pucka. Mechowskie groty to najkrótsza podziemna trasa turystyczna w Polsce, za to jedyna tego typu jaskinia na całym Niżu Europejskim. Nie jest to ogromna pieczara. Ma zaledwie 16 m szerokości, nieco ponad metr wysokości i ciągnie się w głąb na ok. 30 m. Te niewielkie, ale przepiękne jaskinie i słupy skalne podtrzymujące sklepienie powstały dzięki wypłukaniu piasku przez wodę. Strop komory głównej grozi osypywaniem, stąd najpiękniejsza końcowa izba - z "sercem" ociekającym roztworem minerałów, mieniącym się wszystkimi barwami - jest dostępna tylko dla badaczy jaskiń. Jaskinia stanowi pomnik przyrody, chroniony w rejestrze zabytków. Miejsce odkryto, jak to często bywa, przypadkiem, w 1818 r., a następnie kilkukrotnie zasypywano i odsłaniano. Obecnie jest dostępne dla turystów.

Obecnie w Zespole Przedbramia ul. Długiej funkcjonuje chętnie odwiedzane przez turystów Muzeum Bursztynu. Kilkaset lat temu nikt nie odwiedzał tego miejsca dobrowolnie. Katownia i Wieża Więzienna powstały w połowie XIV w. jako element fortyfikacji średniowiecznych Głównego Miasta. Katownia do drugiej połowy XVI w. pełniła funkcję przedbramia, czyli obiektu militarnego, broniącego dostępu do miasta. W latach 1593-1604 Zespół Przedbramia przebudowano, prace nadzorował niderlandzki architekt Antoni van Obberghen. W ten sposób powstała katownia z salą sądową oraz więzieniem. Przesłuchiwano tu i torturowano więźniów, wymyślając dla nich najokrutniejsze kaźnie. O miejscu krążą legendy, m.in. o Sali Żałobnej - zamknięto w niej rodziców, którzy zamordowali dzieci. Pod wpływem wyrzutów sumienia para się powiesiła. Pod dziedzińcem znajdował się też zatęchły loch bez okien, z którego ponoć nikomu nigdy nie udało się uciec. Na potrzeby współczesnych zwiedzających w Katowni zaaranżowano trzy cele więzienne, nawiązujące wyposażeniem i klimatem do ponurej tradycji miejsca. Pierwsza przedstawia przygotowanie do egzekucji, kolejna obrazuje typowe miejsce odosobnienia, w ostatniej zobaczymy narzędzia tortur

Wyspa Sobieszewska wciąż kryje wiele tajemnic. Jednym z miejsc, których lepiej nie odwiedzać po zmroku, jest dwór nazywany Forsterówką, w bezpośrednim sąsiedztwie wieży ciśnień "Kazimierz". W latach 1933-1945 rezydował tutaj gauleiter i obergruppenführer SS Albert Forster, nazywany "Katem Pomorza". Na terenie jego siedziby szkolono funkcjonariuszy pobliskiego obozu koncentracyjnego Stutthof. Historycy podejrzewają, że to właśnie w Forsterówce zapadła decyzja o ataku na Westerplatte. W 2012 r. rezydencję wpisano do rejestru zabytków chronionych prawem. Miejsce ogrodzone jest płotem, co dodatkowo przyciąga pasjonatów historii i mocnych wrażeń. Od 2010 r. rezydencja znajduje się w rękach ojców franciszkanów z Gdańska. Być może jego mroczna historia popadnie w zapomnienie, kiedy zakonnikom uda się - według planów - stworzyć tam "Wyspę św. Franciszka", czyli Młodzieżowy Ośrodek Pojednania Polsko-Niemieckiego.

Mieszkańcy Gniewu na Kociewiu opowiadają sobie o tym miejscu wiele legend. Jedna z nich mówi, że w XVII w., kiedy opadł poziom Wisły, w miejscu dawnego podzamcza odnaleziono ogromne żebro, które miało pochodzić od wielkoluda lub czarownika nękającego okoliczną ludność. Ale z pokolenia na pokolenie przekazywana jest też historia o dobrym duchu. Sięga średniowiecza, kiedy jednym z gniewskich komturów był Zygmunt von Ramungen. Cieszył się szacunkiem i sympatią poddanych, był też orędownikiem pokoju, dlatego odradzał działania wojenne Wielkiemu Mistrzowi Zakonu Krzyżackiego Ulrichowi von Jungingenowi. Mistrz uznał go jednak za tchórza i za karę wysłał do walki w pierwszych szeregach bitwy pod Grunwaldem. Kiedy komtur Zygmunt wyruszał na wojnę, mieszkańcy zapytali, komu powierza pieczę nad zamkiem na czas swojej nieobecności. Rozgniewany odpowiedział: "Choćby i złym duchom!". Niestety, dobry gospodarz poległ w walce, ale ponoć odwiedza gniewskie włości, snując się po korytarzach i wspominając dawne czasy.

Wzgórze Rowokół jest jednym z ostatnich miejsc, w którym spotykają się i świętują poganie. Wznosi się nad wsią Smołdzino koło Słupska (na terenie Słowińskiego Parku Narodowego), w odległości ok. 6 km od brzegu morza, na wysokość blisko 115 m n.p.m. i od wieków przyciąga okoliczną ludność. Tajemnicza jest już sama nazwa, wywodząca się z języka słowiańskiego: "Refkul" lub "Ravkuul". Według niektórych językoznawców nazwa pochodzi z języka germańskiego (skandynawskiego) i oznacza: (reve + kol) okrągły szczyt, góra o takim hełmie. Inna teoria mówi o bogini Reve i o "kol" oznaczającym "coś" świętego/poświęconego - tutaj miejsce poświęcone bogini. Wzgórze od wieków jest ośrodkiem kultu pogańskiego, jako Święta Góra Słowińców, przy znajdującym się u stóp góry grodzisku. Na przełomie XII i XIII w. na wzgórzu postawiono kaplicę ku czci św. Mikołaja, patrona żeglarzy. Obecnie jest tam punkt widokowy, przy którym spotykają się słowiańscy poganie. Z górą związane są legendy i mity, m.in. o zakopanych tutaj skarbach, zatopionych dzwonach i tajemniczych głazach.

Półwysep Helski, ze względu na położenie strategiczne, jeszcze przez II wojną światową był zabudowywany specjalnymi umocnieniami. Planu nie zdążono wykonać przed wrześniem 1939 r. Kiedy polskie wojska skapitulowały, fortyfikacje zaczęli rozbudowywać Niemcy. Dziś bunkry mogą oglądać turyści, dla których udostępniono specjalne trasy na terenie Helu i Jastarni. Najdłuższy jest szlak niebieski, który rozpoczyna się przy dworcu kolejowym w Helu i prowadzi przez 10 km. Po drodze zwiedzamy m.in. stanowisko baterii im. Heliodora Laskowskiego - najpotężniejszej w przedwojennej Polsce. Na skraju półwyspu znajdują się falochrony portu oraz baterie ochrony przeciwlotniczej Helu. Dalej oglądamy baterie duńską, grecką i dochodzimy do stanowiska największej na świecie, niemieckiej baterii artylerii nadbrzeżnej - "Schleswig Holstein". Na jej terenie działa Muzeum Obrony Wybrzeża.