Najstarsze gdańskie pocztówki pochodzą z drugiej połowy XIX w. Na wystawie w Muzeum Gdańska można zobaczyć pierwsze druki, zawierające informacje handlowe, widokówki przedstawiające gdańskie zabytki, ale również obrzeża Gdańska. Pocztówki dokumentują zmiany architektoniczne zachodzące w mieście, oficjalne uroczystości lub prywatne wydarzenia. Są również karty z humorystycznymi ilustracjami z Jarmarku Dominikańskiego (już w XIX w. narzekano na tłok) i futurystyczna wizja Gdańska z roku 2000, przygotowana z okazji obchodów roku 1900. Przedstawiamy najciekawsze z nich.
150 gdańskich pocztówek z XIX wieku można zobaczyć na wystawie czasowej w Ratuszu Głównego Miasta. Przy okazji muzealnicy postanowili również odnaleźć najstarszą gdańską kartę korespondencyjną.
Na najstarszych fotografiach Gdańska na Długim Targu stoją konne dorożki. Kilkadziesiąt lat później w tym miejscu parkują automobile-taksówki, a wzdłuż ulicy ciągną się tramwajowe tory. Mijają kolejne lata i na zdjęciach widać elektryczne lampy oraz samochody dostawcze z wymalowanymi reklamami.
Święto 3 maja, obchodzone w rocznicę ustanowienia Konstytucji 3 maja z 1791 roku, po raz pierwszy uczczono w Polsce tuż po odzyskaniu przez nasz kraj niepodległości - w 1919 roku. A potem co roku było ono okazją do hucznego świętowania. Co roku 3 maja nasi pradziadowie organizowali parady i defilady wojskowe, uroczyste msze święte, pikniki i pokazy.
Jakie problemy mieli kierowcy w Wolnym Mieście Gdańsku? Gdzie znajdowały się popularne galerie handlowe? Kiedy odbywały się wyprzedaże? Dlaczego mieszkańcy nie doczekali się budowy krytego basenu? Na te i inne pytania odpowiada historyk Jan Daniluk w książce "Dwudziestolecie pomiędzy".
Żuraw, jeden z najbardziej znanych zabytków w Gdańsku, przechodzi właśnie remont. Młody artysta przygotował futurystyczną wizję średniowiecznego dźwigu. Jego projekt porównaliśmy ze zdjęciami powojennej odbudowy, gdy zabytek powstał praktycznie na nowo.
Nawet wśród klasyków może powiać egzotyką. Na przykład taki Seat. Kto pamięta, że do lat 90. XX wieku produkował zmodernizowane FIAT-y? Przypomniano je przy okazji 30. rocznicy Igrzysk Olimpijskich w Barcelonie. Hiszpański producent zaprezentował modele z kolekcji SEAT Heritage Collection, w tym słynnego SEAT-a 127, Rondę oraz Fura.
Jak wyglądały obchody świąt wielkanocnych przed wojną? Jak świętowano na wsi, we dworze, a jak w mieście? Zobaczcie przedwojenne zdjęcia z różnych stron Polski, na których fotografowie uwiecznili Niedzielę Palmową, Wielką Sobotę i Niedzielę Wielkanocną.
Narodowe Muzeum Morskie poszukuje uczestników regat Operation Sail z 1972 roku, w których nieoczekiwane zwycięstwo odniósł "Dar Pomorza".
Tradycja obchodów Niedzieli Palmowej, ostatniej niedzieli przed Wielkanocą, sięga w Polsce średniowiecza. Rozpoczyna Wielki Tydzień, obchodzona jest na pamiątkę uroczystego wjazdu Jezusa do Jerozolimy pięć dni przed jego śmiercią. W Kościele katolickim wierni przynoszą tego dnia do świątyń palmy, jako symbol odradzającego się życia. Na zdjęciach przechowywanych w Narodowym Archowum Cyfrowym możemy zobaczyć, jak Niedzielę Palmową świętowali nasi przodkowie.
9 listopada 1914 roku australijski krążownik HMAS "Sydney" zniszczył w walce niemiecki krążownik "Emden". Nie byłoby w tym być może nic specjalnego, gdyby nie fakt, że była to pierwsza bitwa morska stoczona przez marynarkę australijską, a niemiecki krążownik zbudowany był w Gdańsku.
- Nasze miasto partnerskie, Mariupol, staje się symbolem okrucieństwa Rosjan wobec ludności cywilnej - tak Agnieszka Owczarczak, przewodnicząca Rady Miasta Gdańska, uzasadnia rezygnację z upamiętnienia "Powrotu Gdańska do Macierzy", w którym brały udział wojska radzieckie.
Nasz spacer jeszcze się nie skończył; ulica Malczewskiego odsłania przed nami coraz to nowe tajemnice i zabudowę - starą i nową, mniej lub bardziej atrakcyjną, a zawsze ciekawą.
Na pytanie o Wieniawskiego większość z nas, nawet niemających do czynienia z muzyką, odpowie: wielki skrzypek i kompozytor, w Poznaniu są konkursy skrzypcowe jego imienia.
10 lutego Gdynia obchodzi 96. rocznicę nadania jej praw miejskich. Przedwojenna Gdynia, której budowa ruszyła w latach 20. ub. wieku, była synonimem nowoczesności i elegancji. Ze względu na kolor elewacji kamienic mówiono o niej "biała Gdynia". Imponował również czas jej powstania - w ciągu zaledwie 20 lat na nadmorskich łąkach wyrosło nowoczesne miasto z budynkami w stylu modernizmu.
Inauguracja portalu Polskahekatomba.pl odbyła się w poniedziałek w Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni. Strona zawiera oś czasu z rejestrem masowych mordów, pojedynczych zabójstw, a także mapę z miejscami zbrodni na Polakach
Do prezentowanych przeze mnie fragmentów "Kroniki pruskiej" Grunaua dodaję jeszcze jeden, opisujący walki na wodzie.
W większości służyły nam krótko i dziś prawie nikt o nich nie pamięta. Mowa o "poniemieckich" statkach, które po wojnie ruszyły w świat pod polską banderą.
Narodowe Muzeum Morskie zakupiło kolejny pojazd podwodny. "Delfin II" służył do badań głębinowych.
Zarobiła milion złotych na giełdzie, a pieniądze wydała na założenie otwartej placówki kultury - Domu Zarazy w Gdańsku-Oliwie. - Są ludzie, którzy uważają ją za wariatkę, ale nie ja, bo wariatem nie jest ten, kto chce służyć kulturze - mówi o Danucie Rolke-Poczman gdański pisarz Paweł Huelle.
Dom Młynarzy w Gdańsku, jeden z najpiękniej położonych gdańskich zabytków, znów jest otwarty dla zwiedzających. Rozpoczęła w nim działalność nowa galeria sztuki.
Prawie 500 fotografii sportowców z przedwojennych klubów Pogoń Lwów oraz Lechia Lwów przekazał do Muzeum Gdańska prywatny darczyńca.
Huczne i beztroskie spędzanie sylwestrowej nocy nie jest wynalazkiem ostatnich lat. W zbiorach Narodowego Archiwum Cyfrowego zachowało się wiele zdjęć pokazujących, jak Polacy przed II wojną światową świętowali powitanie nowego roku na balach, przyjęciach i zabawach ludowych.
Salon fryzjerski Rococo w centrum Gdyni powstał w 1925 roku. Działał nieprzerwanie 97 lat. Za kilka dni zostanie zamknięty, bo po lockdownie zagląda do niego coraz mniej klientów.
Koniec grudnia to dobry czas, aby nieco zwolnić i zająć się rzeczami mniej istotnymi, a za to miłymi. Na przykład poczytać sobie o klasycznych Toyotach. Takich jak pewna Corolla, która po 30 latach wróciła do salonu, w którym została kupiona.
W piątek, 17 grudnia minęło 51 lat od tragicznych zdarzeń z 1970 roku. Gdynia, jak co roku, oddaje hołd ofiarom tamtych wydarzeń.
Kiedy skończyliśmy opatrywać rannych, poszliśmy do kostnicy. Wśród zabitych szukałam twarzy znajomych stoczniowców. Jeden z nich - młody chłopak, który był moim pacjentem - nie miał przy sobie dokumentów. W pośmiertnym skurczu trzymał małą, ręcznie szytą torbę. W niej dwie kromki czarnego chleba przełożone kaszanką i dwa gotowane kartofle. Wtedy coś we mnie pękło.
Poniedziałek w Trójmieście upłynął pod znakiem obchodów 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego.
- Dowiedziałam się o stanie wojennym od męża, który rano wrócił z dyżuru w szpitalu. Włączyłam telewizor i zobaczyłam generała Jaruzelskiego na tle przekrzywionego orła. To był szok. A później było jeszcze gorzej - mówi Małgorzata Sokołowska, współautorka wydanej właśnie książki o stanie wojennym w Gdyni.
Z okazji 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego oraz robotniczej masakry w grudniu 1970 roku w Gdańsku i Gdyni odbędą się obchody upamiętniające tragiczne wydarzenia.
Jelitkowo było znanym kąpieliskiem już od drugiej połowy XIX wieku. Jak w niemal każdym miejscu tego typu istniał tu Dom Zdrojowy i znajdował się drewniany pomost widokowy.
Pisząc swojego czasu o Wielkim Jarze (Große Molde), po którego osi prowadzi dzisiejsza ulica Skarpowa w Gdańsku, dodałem zdjęcie z góry (od ulicy Nad Jarem), pokazujące ukształtowanie terenu.
Fotografka Renata Dąbrowska sportretowała ostatnich żyjących żołnierzy Armii Krajowej mieszkających w Gdańsku. Ich zdjęcia można zobaczyć na wystawie plenerowej, której towarzyszy antywojenne przesłanie.
"Spotkajmy się pod LOT-em" - w ten sposób przez kilkadziesiąt lat umawiali się gdańszczanie. Dawniej symbol nowoczesności, dziś zaniedbany pawilon, wkrótce obchodzi 60. urodziny.
11 listopada, Święto Niepodległości. Parady, festyny, przemarsze, trybuny honorowe, wojskowa defilada - świętowanie rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości ma w naszym kraju ponad stuletnią tradycję. Narodowe Archiwum Cyfrowe przechowuje w swoich zbiorach wiele fotografii, które upamiętniają świętowanie 11 listopada w różnych zakątkach Polski.
Na dawnym cmentarzu ewangelickim w Gdańsku trwają poszukiwania zbiorowej mogiły z marca 1945 roku, w której pochowani zostali żołnierze oraz cywilni mieszkańcy, wśród nich - ofiara gwałtu.
Na fasadę Domu Uphagena powróciła replika dawnego dzwonka, zdobiącego kamienicę do 1945 roku.
Tradycja świętowania dnia Wszystkich Świętych i następującego po nim Dnia Zadusznego sięga w Polsce stuleci. Nasi przodkowie, podobnie jak my, sprzątali groby, zdobili je kwiatami, palili na nich znicze. Na zdjęciach z Narodowego Archiwum Cyfrowego zachowało się wiele takich wspomnień.
Początek listopada - częściej niż zwykle myślimy o naszych Zmarłych, odwiedzamy ich groby, czyścimy je i porządkujemy. Niezależnie od tego, warto się w tym czasie przyjrzeć dawnym takim miejscom, a także pomnikom i epitafiom.
Prof. Joanna Muszkowska-Penson - więźniarka Ravensbrück, lekarka, działaczka opozycji w PRL - skończyła 100 lat. Na kamienicy w Gdańsku, w której mieszkała, odsłonięto pamiątkową tablicę
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.